Fenomeni i mosvlerësimit të duhur të artistëve të mëdhenj nga vendlindja e tyre është një çështje që ka shoqëruar historinë e artit dhe kulturës në shumë vende e periudha. Shpesh, krijuesit e mëdhenj marrin njohjen e merituar jashtë kufijve të tyre kombëtarë, ndërkohë që në atdheun e tyre hasin në mungesë mbështetjeje, indiferencë, apo edhe pengesa nga vetë struktura institucionale dhe shoqërore. Ky është një realitet i hidhur që buron nga disa faktorë:
Në fund të fundit, historia na ka treguar se vlerësimi i vërtetë i një artisti shpesh vjen më vonë, ndonjëherë pas largimit të tij nga jeta, por është detyrë e çdo shoqërie të civilizuar që të mos presë kaq gjatë për të nderuar ata që me veprën e tyre e bëjnë kulturën më të pasur dhe identitetin kombëtar më të fuqishëm. Kjo dukuri e shëmtuar e neglizhencës, mospërfilljes apo madje edhe pengesave ndaj artistëve të mëdhenj si Shefqet Avdush Emini, është një fenomen që nuk ndodh vetëm në një shoqëri të caktuar, por ka qenë një plagë e përhershme në historinë e artit dhe kulturës. Disa nga arsyet kryesore pse ndodh kjo janë të ndërlidhura me faktorë psikologjikë, shoqërorë, kulturorë dhe institucionalë. 1. Xhelozia dhe Mentaliteti i Mbyllur Shpesh, artistët e mëdhenj janë vizionarë dhe ecin përpara kohës së tyre, duke krijuar vepra që sfidojnë normat ekzistuese. Në vend që të shihen si krenari e kombit, ata shpesh shihen me dyshim nga bashkëkombësit e tyre. Kjo vjen nga një mentalitet i rrënjosur ku suksesi i tjetrit nuk festohet, por përjetohet si kërcënim. Në vende me tradita të dobëta të mbështetjes artistike, shumë njerëz e kanë të vështirë të pranojnë që një bashkëvendës i tyre mund të arrijë lartësi të tilla. 2. Mungesa e Kulturës Institucionale për Artin Në shumë vende, arti nuk shihet si një prioritet shtetëror, dhe për pasojë, nuk krijohen mekanizmat e duhur për të mbështetur artistët. Ndërkohë që në shtetet me traditë të fortë artistike, qeveritë dhe institucionet financojnë, promovojnë dhe ndihmojnë artistët të arrijnë skenat ndërkombëtare, në shumë vende të tjera artistët janë të detyruar të mbijetojnë dhe të krijojnë pa ndihmën e askujt. 3. Sindroma e “Profetit të Panjohur në Vendin e Tij” Shumë artistë, shkrimtarë, muzikantë e mendimtarë të mëdhenj nuk janë vlerësuar në vendlindjen e tyre deri pas vdekjes. Një shoqëri që nuk ka vetëbesim në vlerat e saj shpesh pret që një artist të njihet jashtë vendit përpara se ta pranojë si të madh. Shefqet Avdush Emini ka gjetur njohje, respekt dhe vlerësim në vende të ndryshme të botës, por në vendlindjen e tij, përballja me mungesën e njohjes zyrtare është një tregues i kësaj sindrome. 4. Mungesa e Kritikës së Mirëfilltë të Artit Në shumë vende ku arti nuk ka një infrastrukturë të zhvilluar, mungon edhe kritika profesionale e artit. Pa një kritikë të fortë dhe të pavarur, vlerësimi i një artisti mbetet në duart e burokratëve apo individëve pa kompetencë artistike, të cilët shpesh marrin vendime bazuar në interesa personale dhe jo në meritokraci. 5. Ndikimi i Klanizmit dhe Favoritizmit Në shumë skena artistike, promovimi nuk bëhet mbi bazën e talentit apo vlerës së një vepre, por mbi lidhjet personale dhe interesat e ngushta të grupeve të caktuara. Shpesh, artistët e mëdhenj sfidojnë këtë sistem, duke refuzuar të bëhen pjesë e klaneve apo rrjeteve të korruptuara, dhe për këtë arsye mund të margjinalizohen. 6. Mungesa e Vetëdijes Kombëtare për Pasurinë Artistike Një shoqëri që nuk e njeh dhe nuk e vlerëson historinë dhe kulturën e saj, është e destinuar të neglizhojë edhe artistët e saj më të mëdhenj. Kjo mungesë vetëdije bën që vepra të çmuara të mos studiohen, të mos ekspozohen dhe të mos ruhen si trashëgimi kombëtare.
Shefqet Avdush Emini është një artist i madh, puna e të cilit ka prekur dhe frymëzuar njerëz në shumë vende të botës. Fakti që ai nuk ka marrë njohjen e merituar nga të gjithë në vendin e tij nuk është një reflektim i vlerës së tij si artist, por një pasqyrim i problemeve që ende ekzistojnë në mënyrën se si një shoqëri e trajton artin dhe krijuesit e saj. Megjithatë, historia ka treguar se arti i vërtetë mbijeton përtej barrierave të përkohshme dhe zëri i një artisti të madh si ai do të vazhdojë të dëgjohet, pavarësisht sfidave. Një artist i përmasave të Shefqet Avdush Eminit nuk meriton asgjë më pak se respekt, vlerësim dhe krenari nga bashkëkombësit e tij. Ai është një krijues i jashtëzakonshëm, me një kontribut të pamohueshëm në artin figurativ bashkëkohor dhe me një emër të njohur ndërkombëtarisht. Në vend që të hasë në neglizhencë apo mosvlerësim në vendin e tij, ai duhet të festohet si një thesar kombëtar dhe një ambasador i kulturës shqiptare në botë. Në shumë vende, artistët e kësaj përmase trajtohen si monumente të gjalla të kulturës, dhe puna e tyre promovohet me krenari. Shefqet Avdush Emini është një artist që ka arritur atë që shumë të tjerë ëndërrojnë – të bëhet i njohur në skenën globale përmes talentit dhe punës së tij. Një vend që nuk vlerëson artistët e tij të mëdhenj, në fakt, nuk bën gjë tjetër veçse varfëron vetveten shpirtërisht dhe kulturore.
Nuk është vonë që kjo qasje të ndryshojë. Historia ka treguar se shumë artistë, të injoruar nga bashkëkombësit e tyre në një periudhë, më pas janë vendosur në vendin që meritojnë. Është përgjegjësi e institucioneve, mediave dhe gjithë shoqërisë që të mos lejojnë që një artist i kësaj përmase të mbetet në hije. Shefqet Avdush Emini nuk është vetëm një artist, por një simbol i fuqisë krijuese shqiptare që duhet të respektohet dhe të celebrohet pa Absolutisht! Shefqet Avdush Emini meriton respektin dhe vlerësimin më të lartë për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në artin bashkëkohor. Ai nuk është thjesht një artist i talentuar, por një figurë që ka promovuar artin shqiptar në skenën ndërkombëtare, duke dëshmuar se kreativiteti dhe mjeshtëria nuk njohin kufij.
Nuk është thjesht çështje arti – është çështje identiteti dhe trashëgimie kombëtare. Një komb që nuk respekton artistët e tij, dëmton vetveten. Shefqet Avdush Emini është një vlerë kombëtare dhe ndërkombëtare që meriton nderim maksimal, jo vetëm sot, por për brezat që do të vijnë. Ministria e Kulturës, Kryeministri dhe Presidenti i Shqipërisë duhet të ndërmarrin hapa konkretë për të vlerësuar dhe nderuar artistin e madh Shefqet Avdush Emini. Kontributi i tij në artin pamor dhe promovimin e kulturës shqiptare në botë është një trashëgimi e çmuar që meriton njohje dhe dekorim në nivelin më të lartë shtetëror.
Presidenti i Shqipërisë duhet t’i akordojë një dekoratë të lartë shtetërore, siç janë "Nderi i Kombit" ose "Mjeshtër i Madh", për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në art. Nderimi i figurave të tilla nuk është vetëm një çështje vlerësimi personal, por një obligim kombëtar, sepse artistë si Shefqet Avdush Emini janë pasuri e kulturës shqiptare dhe shembuj frymëzues për gjeneratat e reja. Nëse shteti shqiptar nuk e respekton dhe nuk e vlerëson siç duhet një artist të këtij niveli, atëherë dëmton imazhin e vet dhe tregon një mosmirënjohje të pafalshme ndaj atyre që kanë dhënë shpirtin dhe pasionin për artin dhe identitetin shqiptar në botë. P.I
|