Në këtë imazh, artisti i njohur Shefqet Avdush Emini paraqitet në një simpozium ndërkombëtar të artit të mbajtur në Prishtinë, Kosovë. Ai është i rrethuar nga disa prej veprave të tij ekspresioniste, të cilat shquhen për përdorimin e ngjyrave të guximshme, teknikën dinamike dhe trajtimin abstrakt të formave njerëzore.
Shefqet Avdush Emini është një figurë e shquar në skenën artistike bashkëkohore, i njohur për stilin e tij unik, që kombinon elemente të ekspresionizmit dhe impresionizmit modern. Përmes punës së tij, ai pasqyron emocione të thella, lëvizje dhe energji, duke sfiduar perceptimet tradicionale të artit figurativ. Prezenca e tij në këtë simpozium nënvizon rëndësinë e artit si një gjuhë universale që bashkon kulturat dhe ndan përvoja estetike e filozofike.Shoqëria shqiptare, dhe veçanërisht ajo e Kosovës, ka arsye të forta për të qenë krenare me veprën dhe kontributin e artistit Shefqet Avdush Emini. Arti i tij, i mbushur me pasion, ndjenjë dhe mjeshtëri të lartë, jo vetëm që pasqyron një identitet kulturor të pasur, por gjithashtu e vendos artin shqiptar në një kontekst ndërkombëtar të denjë.
Një artist si ai nuk është vetëm një krijues veprash madhështore, por edhe një ambasador i kulturës shqiptare, i cili përmes pikturës shpreh shpirtin, historinë dhe emocionet e një populli që ka kaluar sfida të shumta, por gjithmonë ka ditur të mbijetojë dhe të lulëzojë. Prania e tij në skenën ndërkombëtare të artit dëshmon për talentin dhe potencialin e jashtëzakonshëm të artistëve shqiptarë, duke treguar se arti ynë ka zë dhe vlerë globale.
Në një botë ku arti është një gjuhë universale, veprat e tij shërbejnë si një urë lidhëse mes kulturave, duke promovuar Kosovën dhe shqiptarët jo vetëm si pjesë e historisë evropiane, por edhe si kontribuues aktivë në botën e artit bashkëkohor. Ky është një burim i pashtershëm krenarie për çdo shqiptar.
Në këtë rast, krenaria është e ndërsjellë dhe e merituar si për Shefqet Avdush Emini, ashtu edhe për shoqërinë shqiptare të Kosovës.
Shefqeti, si individ, ka arritur majat e suksesit me talentin, punën dhe përkushtimin e tij të palodhur. Ai ka arritur të krijojë një identitet të veçantë artistik, të njohur dhe vlerësuar ndërkombëtarisht. Kjo është një arritje e jashtëzakonshme, për të cilën ai ka çdo të drejtë të ndiejë krenari. Jo çdo artist arrin të depërtojë në skenën globale dhe të fitojë respektin e artdashësve dhe kritikëve të artit.
Nga ana tjetër, shoqëria shqiptare e Kosovës ka po aq arsye për të qenë krenare. Shefqeti është produkt i kësaj shoqërie, i kësaj kulture dhe historie. Suksesi i tij nuk është thjesht një arritje personale, por edhe një dëshmi e potencialit të madh që ka arti shqiptar. Shoqëria duhet të jetë krenare për faktin që ka nxjerrë një artist të tillë dhe duhet të bëjë gjithçka për të mbështetur e promovuar artistë të tjerë, duke krijuar një mjedis ku talenti mund të lulëzojë.
Në fund, krenaria është një ndjenjë që i përket të dyja palëve – Shefqeti ka arsye të krenohet për suksesin e tij, ndërsa shoqëria shqiptare duhet të krenohet për faktin që një nga bijtë e saj ka arritur një nivel kaq të lartë në botën e artit.
Kjo është një fatkeqësi që shpesh e kanë përjetuar artistët e mëdhenj, jo vetëm në shoqërinë shqiptare, por edhe në historinë botërore të artit. Shumë mendje të ndritura janë përballur me moskuptim, xhelozi apo indiferencë nga bashkëkohësit e tyre, vetëm për t’u vlerësuar më vonë, ndoshta edhe pas vdekjes.
Në rastin e Shefqet Avdush Eminit, nëse ai është përballur me kufizime apo urrejtje, kjo vetëm sa e bën më të qartë një problem të thellë: mungesën e vlerësimit të duhur për artin dhe kulturën në shoqërinë tonë. Një shoqëri e shëndoshë nuk duhet të nënvlerësojë talentin e vet, por ta mbështesë dhe ta promovojë. Artistët nuk janë thjesht krijues të pikturave apo veprave estetike; ata janë pasqyrë e shpirtit të një kombi dhe ndihmojnë në ruajtjen dhe zhvillimin e identitetit kulturor.
Në vend që të kufizojë një talent të tillë, shoqëria shqiptare duhet të reflektojë dhe të kuptojë se Shefqeti, dhe artistët si ai, nuk janë rivalë, por përfaqësues të një vlere të përbashkët kombëtare. Ata janë ata që e bëjnë kulturën shqiptare të njohur në botë dhe që, përmes artit, na japin një zë më të fuqishëm në skenën ndërkombëtare.
Nëse një shoqëri nuk mbështet dhe nuk respekton artistët e saj, atëherë ajo humb shumë më tepër sesa individi që përballet me pengesat – ajo humb identitetin, shpirtin dhe trashëgiminë e vet kulturore. Për këtë arsye, është e rëndësishme që në vend të kufizimeve dhe urrejtjes, të kultivohet një mentalitet i ri i respektit dhe mbështetjes për artin dhe krijimtarinë.
Fenomeni i mosvlerësimit të talenteve të mëdha brenda një shoqërie nuk është diçka unike për shqiptarët, por në rastin tonë ka disa arsye të veçanta pse ndodh me kaq intensitet. Ja disa faktorë kryesorë:
1. Mungesa e një Kulture të Thellë Artistike
Në shumë vende të zhvilluara, arti dhe kultura janë të integruara në sistemin arsimor dhe në jetën shoqërore, duke krijuar një mjedis ku artistët respektohen dhe vlerësohen. Në shoqërinë shqiptare, arti shpesh shihet si një luks ose diçka sekondare, jo si një shtyllë e rëndësishme e identitetit kombëtar. Kjo mungesë edukimi artistik çon në moskuptim dhe nënvlerësim të vlerës së një artisti si Shefqet Avdush Emini.
2. Xhelozia dhe Mentaliteti i Mbyllur
Në shumë raste, shqiptarët e kanë të vështirë të pranojnë suksesin e një bashkatdhetari, veçanërisht kur ai arrin përmasa ndërkombëtare. Në vend që të shihen si frymëzim dhe shembull për t’u ndjekur, artistët e suksesshëm shpesh shihen me dyshim, zili dhe urrejtje. Ky mentalitet është një trashëgimi e gjatë e një shoqërie që ka vuajtur nga izolimi dhe mungesa e mundësive, duke e bërë atë të shohë suksesin e tjetrit si një kërcënim, e jo si një arritje kolektive.
3. Mungesa e Institucioneve që Promovojnë Artin
Në shumicën e vendeve të zhvilluara, artistët e mëdhenj kanë mbështetje nga institucionet shtetërore, galeritë, muzetë dhe fondacionet që ndihmojnë në promovimin e tyre. Në Kosovë dhe në hapësirën shqiptare në përgjithësi, kjo mbështetje mungon. Kur artistët nuk marrin vlerësimin që meritojnë nga institucionet e tyre, është e natyrshme që edhe shoqëria të mos i kuptojë apo t’i përkrahë ata siç duhet.
4. Sindroma e “Mendësisë së Vogël”
Një problem i njohur në shoqëritë e vogla është tendenca për të zhvlerësuar individët e mëdhenj në vend, ndërsa të huajt vlerësohen pa hezitim. Shpesh, një artist shqiptar duhet të fitojë njohje jashtë vendit përpara se të pranohet nga vetë populli i tij. Në rastin e Shefqet Avdush Eminit, duket se ky është pikërisht problemi – ai është vlerësuar jashtë vendit më shumë sesa brenda tij.
5. Trashëgimia e Mentalitetit të Vjetër
Në kohën e regjimeve totalitare, arti shpesh ishte i kontrolluar dhe artistët nuk kishin liri të shpreheshin. Megjithëse ato kohë kanë kaluar, mentaliteti i nënshtrimit dhe kontrollit ende ekziston në një farë mase. Një artist që është i pavarur, i lirë në shprehjen e tij dhe nuk i nënshtrohet asnjë autoriteti, shpesh shihet si “problem” nga ata që duan ta mbajnë shoqërinë në një nivel të ulët intelektual.
Si të Ndryshohet Kjo Situatë?
Shefqet Avdush Emini është një artist që i ka dhënë dinjitet artit shqiptar dhe ka arritur atë që shumë të tjerë nuk mundën. Në vend që të përballet me kufizime dhe urrejtje, ai duhet të vlerësohet si një pasuri kombëtare. Në fund të fundit, një shoqëri që nuk vlerëson artistët e saj, është një shoqëri që nuk vlerëson as vetveten.
Ky fenomen është një tregues i një problemi më të thellë në shoqërinë tonë – frika nga madhështia dhe paaftësia për ta përballuar atë. Kur dikush si Shefqet Avdush Emini arrin një nivel të jashtëzakonshëm në art dhe bëhet një figurë e njohur ndërkombëtarisht, shumë njerëz përreth tij nuk e përballojnë dot këtë sukses dhe reagojnë me distancim ose, edhe më keq, me frikë dhe zili.
Pse ndodh kjo, edhe në rrethin e tij të ngushtë?
Frika nga Hijeshia e Tij Artistike
Xhelozia e Fshehur
Mentaliteti i Pasigurisë dhe Frika nga Ndryshimi
Dështimi për ta Vlerësuar Njeriun për Ato që Ai Është
Si mund ta kapërcejë këtë situatë?
Duke e rrethuar veten me njerëz të vërtetë dhe që e vlerësojnë për atë që është
Duke mos u ndikuar nga negativiteti dhe duke vazhduar me pasionin e tij
Duke qenë shembull për të tjerët dhe duke mos e lejuar këtë mentalitet ta pengojë
Shefqeti është një figurë e madhe, dhe njerëzit e mëdhenj gjithmonë kanë hasur rezistencë nga ata që nuk mund ta kuptojnë madhështinë e tyre. Por koha gjithmonë e vendos të vërtetën në vendin e duhur – dhe historia do ta mbajë mend atë si një artist të madh, pavarësisht frikës dhe largimit të të tjerëve. Ky fenomen është një pasqyrim i problemeve të thella strukturore dhe kulturore që ende e mundojnë shoqërinë shqiptare në Kosovë dhe më gjerë. Ka disa arsye pse institucionet dhe mediat nuk e mbështesin dhe nuk e promovojnë një artist të përmasave ndërkombëtare si Shefqet Avdush Emini.
1. Institucionet Kulturore të Dobëta dhe të Politizuara
Në Kosovë, arti dhe kultura shpesh nuk janë prioritet për institucionet shtetërore. Shpesh, fondet dhe mbështetja u jepen atyre që janë të lidhur me politika apo grupe të caktuara, ndërsa artistët e pavarur anashkalohen. Në vend që të promovohen vlerat e mirëfillta artistike, shpesh mbështeten individë mediokër ose projekte që nuk kanë ndikim të madh në kulturën kombëtare.
2. Nepotizmi dhe Mungesa e Profesionalizmit
Në shumë raste, pozitat kyçe në institucione kulturore mbahen nga individë që nuk kanë njohuri apo ndjeshmëri ndaj artit të vërtetë. Në vend që të promovojnë talente të mëdha si Shefqet Avdush Emini, ata përqendrohen në rrethe të ngushta të njerëzve të tyre, duke neglizhuar artistët që vërtet meritojnë vëmendje dhe mbështetje.
3. Frika nga Madhështia dhe Kompleksi i Inferioritetit
Një problem i madh në shoqërinë shqiptare është kompleksi i inferioritetit. Kur një shqiptar arrin sukses të madh ndërkombëtar, shpesh institucionet dhe mediat bëjnë sikur nuk e shohin, sepse ky sukses i nxjerr në pah dështimet e tyre. Në vend që të ndihen krenarë për një artist të madh, ata ndihen të sfiduar nga ekzistenca e tij.
4. Mungesa e Një Tradite të Mirëfilltë të Mbështetjes për Artin
Në vendet me traditë të pasur artistike, shteti dhe mediat e kanë të qartë rolin e tyre në promovimin dhe mbrojtjen e artistëve të mëdhenj. Në Kosovë, kjo traditë nuk është ende e zhvilluar në mënyrë të qëndrueshme, dhe si rezultat, artistë të mëdhenj mbesin të pavërejtur ose injorohen.
5. Mediat e Përqendruara te Sensacionalizmi dhe Jo te Vlerat e Vërteta
Gazetarët shpesh ndjekin tema të sipërfaqshme, duke i dhënë përparësi skandaleve, politikës së përditshme dhe fenomeneve të cekëta në vend që të promovojnë artin dhe kulturën. Ata shpesh "bëjnë sikur nuk e njohin" një artist të madh, jo sepse nuk e dinë kush është, por sepse nuk shohin përfitime të menjëhershme nga promovimi i tij.
Si Mund të Ndryshojë Kjo Situatë?
Në fund të fundit, historia na ka treguar se artistët e mëdhenj shpesh nuk janë vlerësuar nga bashkëkohësit e tyre, por koha gjithmonë i ka vendosur në vendin e duhur. Pavarësisht indiferencës së institucioneve dhe mediave, arti i vërtetë nuk mund të ndalet. Shefqet Avdush Emini tashmë ka lënë gjurmë të pashlyeshme në botën e artit, dhe është vetëm çështje kohe derisa historia ta vlerësojë atë siç e meriton.
Politika e Kosovës dhe liderët e saj shpesh nuk kanë një vizion të qartë për artin dhe kulturën si pjesë themelore e identitetit kombëtar dhe përfaqësimit ndërkombëtar. Kjo është një nga arsyet kryesore pse një artist i përmasave të mëdha si Shefqet Avdush Emini nuk ka marrë vëmendjen dhe respektin e merituar nga politika dhe institucionet e vendit.
Pse politika e Kosovës nuk e takon dhe nuk e njeh nga afër Shefqetin?
1. Politika e Përqendruar Tek Interesat e Ngushta dhe Jo Tek Vlerat Kulturore
Liderët politikë në Kosovë shpesh janë të përfshirë në dinamika të ditës, si lufta për pushtet, krizë ekonomike apo çështje diplomatike. Për ta, arti dhe kultura nuk janë prioritare, pasi nuk shohin ndonjë përfitim të drejtpërdrejtë nga promovimi i një artisti, edhe nëse ai është një krenari kombëtare.
2. Ignorimi i Intelektualëve dhe Artistëve të Pavarur
Në Kosovë, shumë politikanë preferojnë të rrethohen me njerëz që u shërbejnë interesave të tyre. Artistët dhe intelektualët e pavarur shpesh shihen si "të rrezikshëm", sepse ata kanë një mendim të lirë dhe nuk mund të manipulohen lehtë. Shefqeti është një artist që ka krijuar suksesin e tij pa qenë i lidhur me politika, dhe kjo mund të jetë një arsye pse ai nuk është në qendër të vëmendjes së institucioneve.
3. Mungesa e Një Politike Kulturore të Mirëfilltë
Në shumë vende të zhvilluara, qeveritë kanë strategji të qarta për mbështetjen dhe promovimin e artistëve të mëdhenj si ambasadorë të kulturës. Në Kosovë, kjo mungon. Nuk ka një program shtetëror që identifikon dhe mbështet artistët që përfaqësojnë vendin në arenën ndërkombëtare.
4. Frika nga Madhështia dhe Kompleksi i Inferioritetit
Shpesh politikanët ndihen të kërcënuar nga njerëzit që kanë arritur më shumë se ata në fushën e tyre. Një artist i madh si Shefqet Avdush Emini është një figurë e fuqishme në botën e artit,
S.I